Det var fullt hus på Ishavsmuseet Aarvak
1. mai. I tillegg til at museet opna for sesongen, var det også duka for
storslått opning av den nye utstillinga på museet, andre og siste del av Ragnar
Thorseth si utstilling «Levd Liv».
Mens folket fann vegen til utstillinga,
spelte Musikklaget Melshorn flott korpsmusikk som ein forsmak på ein høgtidssam
opningsseremoni. Barbro Østrem, på vegne av Ishavsmuseet, ønskte alle frammøtte
velkomen til den store dagen. Ho fortel at museet har stadig fornyingar, og at
denne avsluttande delen på «Levd Liv» er eit verdig punktum for Ragnar Thorseth
si fantastiske historie og hans ekspedisjonar. Det er ikkje små bragder han har
gjennomført, og det vert presentert på ein fin og profesjonell måte i
utstillinga.
Harald Stanghelle, politisk redaktør i
Aftenposten og god kamerat av Thorseth, stod for den offisielle opninga. Han
synes det var fint at Ragnar går inn i tradisjonen som blir heldt levande på
museet. Ragnar er, og har alltid vore, ein individualist som går sine eigne
vegar, både som ekspedisjonsleiar, polfarar, eventyrar, journalist og som
sunnmøring. Ekspedisjonane hans har eit individuelt preg, og individuelle
utgangspunkt, men dei har alle ein raud tråd: eventyret, det å bryte grenser,
vise at det som virkar umulig kan gjerast mulig. Stanghelle tok fram Saga
Siglar som den mest betydningsfulle ekspedisjonen vitenskapelig. Saga Siglar
var den fyrste rekonstruksjonen av handelsskip frå vikingtida, som viste at det
var mulig å fare over verdshava. I tillegg til ei enorm eventyrlyst, har
Thorseth også ei evne for «timing». Å vere på rett stad til rett tid. Han har
knytt ekspedisjonar til jubileumsår, og ikkje minst miljøtoppmøte, og på den måten
har han vore med på å synleggjere historiske hendingar for nyare generasjonar.
Stanghelle kalla Thorseth for ein
realistisk fantast. Han har møtt mykje motgang, men står i mot. Han har bevist
at solide førebuingar gir resultat. I 1969 var Ragnar 21 år gamal, og skulle ro
til Shetland. Det var den første ekspedisjonen han la ut på, og det var på
mange måtar ein framtidspeikar. Ekspedisjonen betydde mykje for det livet som
står utstilt på museet i dag. Roturen var ein draum, ein idé, men også bevis på
at Thorseth laga ei bru mellom draum og resultat. 500 år etter at
Shetlandsøyene vart gitt vekk til Storbrittania, stod den britiske dronninga og
tok i mot Ragnar på kaia då han kom fram. Ho sa ein ting: «You are crazy!» Han
angrar i dag på at han ikkje svarte «It takes a fool to know a fool». Men
Stanghelle understrekar alvoret i den vellykka ekspedisjonen til Shetland:
Ragnar Thorseth var ein av dei få som hadde styrke til å gjennomføre. Viljen
var grunnsteinen. Og no er ringen slutta, Ragnar har komt heim. Han får vere
med på å opne si eiga utstilling på museum, og går då inn i rekka av norske
legender på lik linje med m.a.Thor Heyerdahl. Thorseth er ein av dei få som har
evna til å sjå det mogelege i fantasien, og det vidunderlege i det praktiske.
Her på Ishavsmuseet kan du sjå den levde draumen. Stanghelle håper utstillinga
kan vere med på å inspirere andre, og spesielt til ungdom som treng draumar. Vi
har bruk for draumen, seier Harald.
Ordførar i Hareid kommune, Anders Rise,
var også på plass under opninga. Han takkar Thorseth for at han valgte å ha
utstillinga si på Ishavsmuseet, det betyr mykje for kommuna. Med denne
utstillinga beviser han at museet har nasjonal status innan polarhistorie. Rise
har også med ei helsing frå tidlegare president på Island, Vigdís
Finnbogadóttir, som i lag med Dronning Sonja, var ei stor støtte for Ragnar
under Gaya-ekspedisjonen.
Ei så omfattande utstilling som «Levd
Liv», treng dyktige personar som står på for å få utstillinga profesjonell og
reell. Firmaet som har designa utstillinga er Medicine Head, med Trond Nordahl
i spissen. Trond fortel at han var svært skeptisk i starten. Det var lite
pengar, men dei skulle Thorseth sjølv få på plass. Etter eit par dagar mottok
Trond ein pakke i posten frå Ragnar, boka hans «Den siste viking». Inni stod
det: «Trond Nordahl, les og lær. Ragnar.» Kort og godt. Etter to dagar var boka
utlest og Nordahl overbevist. Etterkvart kom han oppover for å bo hjå Thorseth,
for å verkeleg kome under huda på eventyraren.
Ragnar Thorseth, dagens hovudperson,
fortel at å få utstillinga på plass, var omtrent som å kome tilbake til
ekspedisjonstida. Han føler seg heime på Ishavsmuseet. Men det har kosta, og
det var ikkje alltid like lett å skaffe midlar. Mange sa dei prioriterte barn
og ungdom, men Thorseth meinar at denne utstillinga nettopp er for barn og
unge. Han håper at mange let seg inspirere, at historia hans får folk til å
drøyme sjølv. Ein skal ikkje vere redd for å dra ut i verda, for å drøyme. Men
ein treng ikkje ta Nordpolen som fyrste tur, smilar Ragnar.
